(φωτ.: Εθελόντριες, φοιτήτριες του τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ ανέλαβαν την υποδοχή στο συνέδριο.)
ΑΡΘΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» (29.05.2011)
Του Κώστα Μαρίνου
marinos@makthes.gr
Τα φωτεινά πρόσωπα των εθελοντριών και εθελοντών, όλων σπουδαστών στο τμήμα Γερμανικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που υποδέχονταν συνέδρους και ακροατές, αποτελούσαν ένα από τα κύρια συστατικά της επιτυχίας που γνώρισε η διοργάνωση του τμήματος.
Ήταν απροσδόκητη μάλλον και για τους διοργανωτές του συνεδρίου με τίτλο “Γλώσσες και πολιτισμοί σε (διά)δραση” η επιτυχία του. Είναι σημαντικό ότι 150 εισηγητές και περισσότεροι από τριακόσιοι σύνεδροι, από την Ελλάδα και πολλές άλλες χώρες, ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του Τμήματος Γερμανικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, και ήρθαν εδώ και από την Πέμπτη συζήτησαν για θέματα λογοτεχνίας και μετάφρασης, διερμηνείας και διδασκαλίας όχι μόνο των γερμανικών αλλά και άλλων γλωσσών. Άλλωστε ζούμε σε ένα διεθνές πλέον περιβάλλον, που επιτρέπει τη συνομιλία μεταξύ ενός Τσέχου κι ενός Έλληνα ή ενός Βούλγαρου κι ενός Γερμανού, αφού όπως έλεγε στην ομιλία του ο καθηγητής του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου Κόνραντ Έλιχ “ζούμε στην εποχή της διεθνικότητας και έχουμε ξεφύγει από την εποχή των ‘δύο’ αλλά οι πολυπολιτισμικότητα των σύγχρονων κοινωνιών οδηγεί σε μια άλλη αντιμετώπιση των επιστημονικών και όχι μόνο θεμάτων”.
Όμως και η διαρκής αύξηση του όγκου της παραγόμενης γνώσης οδηγεί στην ανάγκη συνεργασίας επιστημόνων από διάφορες ειδικότητες, δηλαδή στη διεπιστημονικότητα. “Είχαμε ανησυχήσει όταν στέλναμε τις προσκλήσεις για συμμετοχή στο συνέδριο. Φοβηθήκαμε μήπως το γενικό θέμα που προτείναμε τους δυσκόλευε. Όμως έχουμε αντιληφθεί όλοι, έπειτα από δεκαετίες όταν αποθεώναμε την εξειδίκευση, ότι μόνος του ο κάθε ερευνητής δεν θα πετύχει πολλά και η διεπιστημονικότητα είναι το ζητούμενο” λέει στη “ΜτΚ” η Ανθή Βηδενμάιερ, καθηγήτρια Μεταφρασεολογίας στο τμήμα. Το τόνισε και η πρόεδρος του τμήματος Ελένη Μπουτουλούση όταν ανέφερε πως η συνεργασία με άλλους ειδικούς βοηθά τους επιστήμονες να αντιμετωπίζουν την αλαζονεία της εξειδίκευσής τους. Έτσι οι εμπειρίες και οι γνώσεις μπορούν να βοηθήσουν όλους, όσοι ενδιαφέρονται να μάθουν μια ξένη γλώσσα, θέλουν να γνωρίσουν έναν άλλον πολιτισμό. Αυτή η γνωριμία είναι πολύτιμη αφού μόνο έτσι μπορούν οι λαοί να ξεπερνούν τα πολλά και διαφορετικά στερεότυπα που συχνά κυριαρχούν στην καθημερινότητά τους.
Η γλώσσα απαραίτητο μέσο επικοινωνίας
Έτσι, μεγάλο μέρος των εργασιών αφιερώθηκε στις νέες μεθόδους διδασκαλίας μιας γλώσσας σε μικρούς και μεγάλους. Και η γλώσσα είναι ένα απαραίτητο μέσο επικοινωνίας, ειδικά στις μέρες μας, τόσο στη χώρα μας όσο και αλλού, αφού αυξάνεται ο αριθμός μεταναστών που αναζητούν μια θέση στην κοινωνία. Χαρακτηριστική ήταν η μεταφορά της εμπειρίας της Αγάπης Σπυράτου, η οποία διδάσκει στα “Πίσω Θρανία”, μια ομάδα εθελοντριών/εθελοντών που διδάσκουν ελληνικά ως ξένη γλώσσα σε ενήλικες πρόσφυγες και μετανάστες, οι οποίοι πρέπει να ξεπεράσουν σύνορα όχι μόνο εδαφικά αλλά και πολιτιστικά, θρησκευτικά, ταξικά και γλωσσικά, πριν αποτολμήσουν την ένταξη τους στην κοινωνία.
Όμως η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας αποτελεί το ζητούμενο και για τους έλληνες μαθητές κάθε ηλικίας.
Για παράδειγμα, τα γερμανικά διδάσκονται σε περίπου 3.000 δημοτικά σχολεία στην Ελλάδα, σε όλα τα γυμνάσια και στο 20% των λυκείων. Όμως με το ισχύον πρόγραμμα που προβλέπει ελάχιστες ώρες διδασκαλίας, ίσως μόνο την αίσθηση της γλώσσας αντιλαμβάνονται οι μαθητές.
“Δεν μπορείς να μάθεις έτσι μια γλώσσα, και μάλιστα στο λύκειο που τα παιδιά περιμένουν να περάσει η ώρα για να πάνε στο φροντιστήριο”, λέει η κ. Ανθή Βηδενμάιερ. Επισημαίνει με αυτήν τη φράση ένα από τα κακά χαρακτηριστικά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και η αποστήθιση και η μελέτη όχι για τη χαρά της γνώσης αλλά μόνο για τις εξετάσεις του τέλους της χρονιάς.
Στη διάρκεια των πανεπιστημιακών σπουδών οι μαθητές προσαρμόζονται με μικρότερο ή μεγαλύτερο κόπο στο νέο περιβάλλον αν και όπως λέει η Ανθή Βηδενμάιερ “το παρατηρούμε αυτό και στους φοιτητές που ρωτούν για τις εξετάσεις από το πρώτο μάθημα”. Όμως δεν μένουν σίγουρα εκεί, αφού οι φοιτητές του τμήματος έχουν αντιληφθεί την ανάγκη να ξεφύγουν από το στενό εκπαιδευτικό πλαίσιο. Έτσι έχουν όχι μόνο μια θεατρική ομάδα με την οποία παρουσιάζουν έργα στα γερμανικά, αλλά και μια κινηματογραφική λέσχη όπου προβάλλονται ταινίες με υπότιτλους στα ελληνικά, τους οποίους κάνουν οι ίδιοι.
Ελληνική Εταιρεία Γερμανικών Σπουδών
Σίγουρα με τις γνώσεις που αποκτούν στη διάρκεια των σπουδών τους, οι μεταφραστικές απόπειρές τους θα είναι πιο επιτυχημένες σε σχέση με πολλές μεταφράσεις που κυκλοφορούν όχι μόνο στις οθόνες -μικρές ή μεγάλες- αλλά και σε έντυπη μορφή.
Και οι μεταφράσεις απασχόλησαν επίσης πολλούς συνέδρους. Διότι και η καλή μετάφραση δεν εξαρτάται μόνο από τη βεβαίως απαραίτητη καλή γνώση μιας γλώσσας, αλλά απαιτεί και άλλα προσόντα, τα οποία και διδάσκονται. Η Χριστίνα Μπάκουλα το τόνισε στην εισήγησή της με θέμα τις μεταφραστικές στρατηγικές και τον σκοπό της μετάφρασης, όπου τόνισε μπορεί το κυρίαρχο δίλημμα να είναι η κατά λέξη μετάφραση ή κατά σημασία, αλλά επιπλέον υπάρχει “ένα ευρύτερο περικείμενο” που συντίθεται από τρεις παράγοντες: τον πολιτισμό των αναγνωστών της γλώσσας-στόχου, τον πολιτισμό του εντολέα της μετάφρασης καθώς και τη λειτουργία που θα επιτελέσει το μεταφρασμένο κείμενο στον πολιτισμό των αναγνωστών του.
Δυστυχώς, η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας δεν είναι και η καλύτερη. “Οι εκδοτικοί οίκοι παίρνουν οποιονδήποτε για να τους κάνει μια μετάφραση” είναι η φράση της κ. Βηδενμάιερ για όσα παρατηρεί γύρω της.
Στη διάρκεια του συνεδρίου ανακοινώθηκε και μια σημαντική είδηση. Ιδρύθηκε για πρώτη φορά Ελληνική Εταιρεία Γερμανικών Σπουδών, η οποία μπορεί να γίνει δίαυλος, ώστε να γίνει ευρύτερα γνωστή η δραστηριότητα των πανεπιστημιακών τμημάτων γερμανικής γλώσσας για τη γνωριμία με μια κουλτούρα που εξακολουθεί να παραμένει άγνωστη.
Μενού
